عصر امروز، عصر انفجار و همگانیشدن اطلاعات و فعالیت شبکههای اطلاعرسانی و اجتماعی است. در نظامهای مردمسالار، رسانهها یکی از پایههای مهم دولت بهشمار میروند. با توجه به افزایش روزافزون شبکههای اطلاعرسانی (دولتی یا خصوصی) در جهان، قدرتهای بزرگ برای تبلیغ سیاستها و پالسیهای خود، بالای شبکههای اطلاعرسانی، بهویژه رسانههای تصویری مانند شبکههای تلویزیونی سرمایههای […]
عصر امروز، عصر انفجار و همگانیشدن اطلاعات و فعالیت شبکههای اطلاعرسانی و اجتماعی است. در نظامهای مردمسالار، رسانهها یکی از پایههای مهم دولت بهشمار میروند. با توجه به افزایش روزافزون شبکههای اطلاعرسانی (دولتی یا خصوصی) در جهان، قدرتهای بزرگ برای تبلیغ سیاستها و پالسیهای خود، بالای شبکههای اطلاعرسانی، بهویژه رسانههای تصویری مانند شبکههای تلویزیونی سرمایههای هنگفتی را تخصیص میدهند و چه بسا که یکی از نخستین راههای نفوذ قدرتهای بزرگ در کشورهای دیگر همین کانالهای اطلاعرسانی است. در جوامع امروزی، نقش رسانه چنان بارز و با ارزش است که میتواند برای صاحبامتیازش، بازوی قدرتمند و حتا از منابع اصلی قدرت بهشمار رود. اگرچه در دستهبندیهای منابع قدرت به شکل مشخص از رسانه یاد نشده، اما واقعیت امر اینست که رسانه در شرایط کنونی میتواند بهعنوان فراهمکننده و بستری برای شکلگیری قدرت نقش بازی کند. دردنیای آشفتۀاطلاعرسانی امروز تفکیک اطلاعات دقیق ازشایعه، بسی دشوارشده و جهانبینی قدرتهای تصمیمگیرنده و حاکم بر رسانههای بزرگ است که چگونگی و نوعیت اطلاعرسانی را تعیین میکند. در افغانستان پسا یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ میلادی و روی کارآمدن شرایط جدید، فضا برای فعالیت موج گستردهای از فعالیتهای رسانهای فراهم شد. این تحول در حالی روی داد که سطح آگاهی مردم پایین بود. و هنوزهم به اوضاع جاری در کشور، اِشراف درست ندارند. بیداری نسبیای که در این سالها، میان مردم ایجاد شده، متأسفانه بیشتر بر بنیاد شایعهها و به قول معروف اخبار سرچوک استوار است تا بر یک آگاهی دقیق ومنسجم.
تلویزیون نور هماهنگ با نیازهای امروزی در عرصۀ اطلاع رسانی و پاسداری از ارزشهای ملی و اسلامی، در ۲۸ اسد سال ۱۳٨۶ خورشیدی، در کابل تأسیس و به نشر آزمایشیاش آغاز کرد. محورِ اساسی کار تلویزیون نوررا اسلام و منافع مردم افغانستان میسازد. نور باور داردکه افغانستان در بستر ارزشهای فرهنگ بومی وتاریخیاش میتواند به توسعه و انکشاف برسد و تلاش برای رسیدن به توسعه با استفاده از فرهنگهای بیگانه، منجر به نابسامانی بیشترِ اجتماعی میشود. سطح پایین آگاهی عمومی و نبودِ اطلاعاتِ دقیق و لازم، یکی از عمدهترین عوامل توسعهنیافتگی، افغانستان بوده و هست.
نور بهعنوان یک شبکۀ ارزشمدار، تاکنون تلاش ورزیده، در زمینۀ اطلاعرسانی، ارزشهای حاکم بر جامعه را در نظر گرفته و برای غنیساختن فرهنگ بومی این سر زمین فعال باشد. تلویزیون نور برای بلندبردنِ سطح آگاهی عمومی در زمینههای اطلاعرسانی، آموزشِ سالم و وقتکشی، سرگرمی و ابتذال جدا محتاط است. اصلیترین ارزشهاییکه نور برای تعمیم آن کار میکند، اینهایند:
پاسداری از ارزشهای جهاد و مقاومت؛
ترویج فرهنگ اسلامی با روحیۀ اعتدالگرایی؛
بلندبردن سطحِ آگاهی مردم در زمینههای محتلف اطلاعرسانی؛
تفکیکِ مرز میان اطلاعرسانی دقیق و شایعهپراکنی؛
تفکیک میان آموزشِ سالم و وقتکشی؛
تفکیک میان سرگرمی و ابتذال؛
همانگونه که گفته آمدیم، اطلاعرسانی دقیق و بموقع، آگاهیدهی درست، در جَریان قراردادن شهروندان از دگرگونیهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و علمی، یکی از راههای رفتن بهسوی انکشاف و توسعۀ پایدار به حساب میرود. جامعهای که مردمش در سطح بلندی از آگاهی قرار داشتهباشند، میتوانند با گرفتن سهم در جنبشهای مدنی، و کنشهای اجتماعی، حکومت را، به پاسخگویی و شفافیت واداربسازند. تلویزیون نور بهعنوان شبکهای در همین راستا، طی سالهای کاریاش توانسته است دستاوردهای خوبی در این زمینه، داشته باشد. در ادامه، نمونههایی از کارکردهای نور را، بهطور فشرده، میشماریم:
الف) نور برای نخستینبار بحثهای فقهی را رسانهای ساخت تا مردم (بهویژه قشر زن) بتوانند آموختنیهای فقهیشان را، بدون رفتن به مساجد، در خانههای خود بیاموزند. این کارِنور از سوی مردم سخت مورد استقبال قرار گرفت و بعدها از سوی شبکههای دیگر، تقلید و ادامه یافت. این برنامه توانست بهزودی جای خودرا بین خانوادهها به قوت باز کند و سپس در قالب فتواهای ویژه، مشخصتر و موردی، توسعه یافت و در مورد یک مسأله دیدگاههای فقهیِ نخبهترین امامان فقهی و دانشمندان دیروز و امروزِ جهانِ اسلام، به زبان ساده و بیان سلیس، به مخاطبان عرضه شد و میشود. این یکی از بهترین تجربههای کار رسانهای ما، در بلندبردن سطحِ آگاهی عمومی مردم، با اطلاعرسانی دقیق، در راستای غنامندسازی فرهنگ دینی-بومی مردم بود.
ب) تلویزیون نور، با پخش ترانههایی با محتوای ارزشی، توانست مرزی را بین موسیقی مبتذل و موسیقیای که مورد تٲیید اسلام است، تعیین وتببین کند و خوشبختانه، این ابتکار نور نیز، از سوی مردم مورد استقبال قرار گرفت و شبکههای دیگر نیز از ٱن الگو گرفتند.
ج) در انتخاباتهای گذشتۀ ریاست جمهوری و پارلمانی در سال های، ۱۳۸۸، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۸، کار نور بسیار تعیینکننده و جهتدهنده بود. بهویژه در انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۳، نور از پربینندهترین شبکههای تلویزیونی افغانستان بود و در بسیج افکار عمومی برای معرفی تکتِ انتخاباتی مطلوب و افشاسازی تقلبهای بزرگ در صندوقهای رای، حرفِ نخست را میزد، درحالیکه این امر(کشف و افشاسازی تقلبهای سازمانیافتهٔ انتخاباتی) در رسانههای افغانستان وکشورهای منطقه، بیسابقه بوده است. تلویزیون نور با این کار، با اطلاعرسانیاش، کارزارهای انتخاباتی را از پس کوچهها وزیر زمینیها، همگانی ساخت و مردم را در جریان دستبردها به رای پاکشان و تقلبهای سازمانیافته قرار داد.
د) از کارهای مهمِ دیگریکه نور در راستای رسالتِ ملی و زندهنگهداشتن ارزشهای بومی و تاریخی انجام داد، همانا بازتاب، نشر و ثبت بخشهایی از تاریخ مبارزهٔ برحق مردم افغانستان بر ضد استبداد، اشغال و تجاوز، در دورههای جهاد و مقاومت بود، تا مبادا در زوایههای پنهان به فراموشی سپرده شود. خوشبختانه این ابتکارکه در قالب حکایتها و خاطرههای تلخ و شیرینِ فراموشناشدنی از دو دورۀ پر افتخارِ جهاد و مقاومت مردم افغانستان، به بینندهها پیشکش میشد، توانست در امر بیداری نسل جدیدِ ما و آشنایی و پیوندشان به ارزشهای گذشته، خیلیها مؤثر واقع شود. در میان برنامههاییکه در این زمینه تهیه و پخش شد، برنامۀ «پولیگون» بود. این برنامه که خاطرههای تلخ زندانیان را، در سلول های زندان پلچرخی، به روایتِ خودشان، ثبت و نشرکرد، از جدیترین کارهای تلویزیون نور، در زمینۀ ثبتِ تاریخِ نهضت اسلامی و جهاد برحق مردم افغانستان بود. پولیگون درمیان تمام قشرهای مردمِ ما، بینندۀ خودرا داشت. گذشته از این، تجربۀ کارِ رسانهای نور، نشان داد که اطلاعرسانی دقیق از کانال شبکههای تصویری در امر مدیریتِ اذهان عمومی مردم، به سمتِ راه های مطلوب، بهویژه در شرایط بسیار حساس و مسایل بحرانی – که منافع ملی و علیای کشور را زیر پوشش قرار میدهد- یک نیاز مبرم و رسالت بزرگِ دینی و اجتماعی است؛ رسالتیکه بهگونۀ طبیعی بردوش هر رسانۀ متعهد ومنافع ملی قرار دارد و نور خود را براین رسالت پایبند میداند.
Wednesday, 11 September , 2024