فیض

مردم خسته از جنگ و صدمه دیده، اعلام دوجانبۀ آتش‌بس را  امیدوار کننده و آغازی برای روند اعتمادسازی و روزنۀ رسیدن به مذاکره و صلح می خواندند. شهروندان افغانستان که سال هاست از نا امنی و انتحار و انفجار رنج می برند و اثرات ناگوار آن را در تمام عرصه ها به چشم سر مشاهده می نمایند. صلح را نیاز مبرم می دانند. به یقین کسانی لذت صلح را احساس و از نوید هر روزنه‎ای که به صلح بیانجامد، ابراز خُرسندی می‎نمایند که طعم تلخ جنگ و نا امنی را چشیده باشند.

جنگ و نا امنی که خوشی و سرور را از مردم افغانستان گرفته است، در منازل تعدادی شهروندان کشور خُرسندی راه ندارد. با استفاده از آتش بس روزهای عید، در اکثر ولایات کشور طالبان جوقه جوقه با بیرق های شان وارد شدند. به گفتۀ ارگان های امنیتی، حدود دوهزار و پنجصد تن افراد وابسته به این گروه وارد شهر کابل شدند، که در مورد سازماندهی قبلی این گروه و دولت چیزی افشا نشده است.

طالبان وارد شده به شهر کابل، کجا غیب شدند:

آتش بس های موقت چند روزه را در کشورهای درحال جنگ شنیده بودیم که طرف درگیر با یک موافقت در مواضع و محلات شان در حال آماده باش می مانند و به مواضع یکدیگر شلیک نمی کنند تا مردم در راحتی بسر ببرند و به امور خود رسیده گی نمایند. اینکه گروپ های از طالبان داخل شهر شده و بیرق های شان را در پهلوی بیرق های دولت نصب کردند و در حقیقت یک نوع قدرت نمایی کردند، سوال برانگیز است. وزارت دفاع گفته است، بیش از دوهزار فرد وابسته به گروه طالبان در شهرها باقی مانده اند، این ها از جنگ خسته شده اند و به روند صلح می پیوندند، نگرانی هایی وجود دارد که نشود این ها در لانه های جابجا و سبب دهشت افگنی در مواقعی شوند.

سفیران صلح از هلمند و پشاور:

درپی حملات انفجاری و انتحاری و نا امنی که در هلمند رخ داد و قلب مردم را جریحه دار ساخت، تعداد اندکی که گفته می شود هشت تن بودند ندای صلح خواهانه سر دادند و بعد از گذشتن چندین ولایت، تعداد شان به یکصد تن رسید و بعد از حدود چهل روز به کابل رسیدند. رئیس جمهور غنی با ایشان دیدار کرد و بازهم آتش بس یک جانبۀ ده روزه را بعد از چهارم عید اعلام داشت. دو هفته پیش و با آمدن گروپ صلح خواه هلمند، گروپی از پیشاور وارد کابل شدند که صلح و تمدید آتش بس می خواهند.

گروپ صلح با رسیدن به کابل به طالبان فراخوان دادند که در مدت سه روز آتش بس را تمدید نمایند که از جانب آن ها خبری نشد. این گروه گفته است به برخی سفارت خانه ها گفته اند در آوردن صلح و مذاکره همکاری کنند، درغیر آن خیمه های تحصن شان را در برابر این سفارت خانه ها می افرازند. آن‎ها چند روز در  چهارراهی شهید احمدشاه مسعود مقابل دروازۀ ورودی سفارت امریکا نشستند، بعد از دادن نامۀ که به کانگریس امریکا برساند، حال در مقابل سفارت روسیه نشسته اند تا آن کشور در راستای آوردن صلح کمک نماید.

واکنش‎ها در مورد صلح یک جانبه:

پس از آتش بس گروه طالبان با حکومت افراد این گروه در شماری از مناطق کشور جنگ را آغاز کرده اند و شماری از نظامیان و غیر نظامیان را به گلوله بسته و یا اسیر کرده اند، که اعضای مجلس سنا در نشستی، دوام جنگ از سوی گروه طالبان را خلاف آموزه های اسلامی و انسانی وانمود کردند. برخی اعضای مجلس نماینده گان نیز گفته اند، حکومت در تاریکی تصمیم صلح را می گیرد و این عملکرد حکومت خلاف قانون اساسی کشور است.

محمد علم ایزدیار، معاون مجلس سنا می گوید که دوام آتش بس یک جانبه از سوی حکومت بیشتر به سود طالبان است تا نیروهای امنیتی. وی دوام این آتش بس را سبب ضعیف شدن روحیۀ نیروهای امنیتی در میدان های نبرد خوانده است.

شماری از اعضای مجلس نماینده گان با تاکید بر تامین صلح در کشور می گویند که پیشبرد روند گفتگوهای صلح گنگ است. عبدالرووف ابراهیمی، رییس مجلس نماینده گان گفته است که پنهان کاری در پیشبرد روند گفتگوهای صلح از دید مردم قابل قبول نیست و نمی تواند صلح واقعی را در کشور تامین کند.

تأکید صلح و آتش بس یک جانبه، به چه هدف:

رئیس جمهور غنی در تماس ویدیویی که با والی‌ها، فرماندهان زون ها و پولیس ولایت ها داشتند، دستور داده است که از ظرفیت‌ های محلی برای استقرار صلح و ادامۀ آتش‌بس استفاده کنند. گفته می‌شود که دولت افغانستان تصمیم دارد اگر در یک منطقه فرماندهان محلی و طالبان بر سر آتش‌بس توافق کنند و از جنگ دست بکشند، نیروهای امنیتی افغانستان به افراد طالبان در آن محل حمله نکنند و در عوض به توسعه و ارایۀ خدمات اساسی بپردازند.

برای نحستین بار، میان دولت افغانستان و نیروی مخالف مسلح دولت (طالبان) به احترام عید سعید فطر، آتش بس صورت گرفت. رئیس جمهور غنی روز پنجشنبه ۱۷جوزا آتش بس یک جانبه را اعتبار از ۲۷ ماه مبارک رمضان تا پنجم روز عید فطر با جانب طالبان اعلام داشت، که در مقابل طالبان نیز طی اعلامیه ای، سه روز آتش بس را فقط در روزهای عید اعلام داشتند.

تعیین منطقۀ امن برای طالبان:

از دیریست گفته هایی وجود دارد تا ولایت ها و یا مناطقی به عنوان ساحۀ امن برای گروه طالبان درنظر گرفته شود که این موضوع، مخالفان و موافقانی داشته است. باری هم آقای حکمتیار رهبر حزب اسلامی چنین طرحی را پیشکش کرده بود. اخیراً والی پکتیا از تلاش های صلح خواهانه در آن ولایت خبر داد تا این ولایت به عنوان یک منطقۀ امن و محلی برای گفت‌وگوهای صلح میان گروه طالبان و حکومت افغانستان اعلام شود. به گفتۀ وی، صحبت‌ها از طریق بزرگان اقوام با افراد طالبان ادامه دارد و از سویی هم این بزرگان محلی بر دولت و مخالفان مسلح فشار آورده تا هردو طرف شرایط خود را بیان کنند. به گفته آقای کتوازی، این بزرگان هم از طرف دولت و هم از طرف طالبان صلاحیت می‌گیرند تا این ولایت را ”مکان صلح“ اعلام کنند و بعداً این اقدام در دیگر ولایت‌ها نیز انجام شود. چیزی که طالبان در مورد در طول دوران جنگ شان ابرازنظر نکرده اند.

اعضای مجلس نماینده گان می گویند که حکومت قصد واگذاری بخشی از جغرافیایی کشور را به نام منطقۀ امن به گروه طالبان دارد. غلام حسین ناصری عضو مجلس نماینده گان گفته است که این اقدام حکومت سوال برانگیز است. اما رئیس جمهور غنی شنبۀ هفتۀ گذشته در نشستی در پیوند به صلح گفته است، که اجماع سیاسی در مورد واگذاری مناطق امن برای طالبان مسلح وجود ندارد. همچنان با اعلام پایان آتش بس ده روزۀ حکومت، رئیس جمهور به نیروهای دولتی دستور از سرگیری حملات را داده است.

حمایت سعودی:

درپی برقراری آتش بس، کشورهای مختلف از جمله پاکستان و عربستان سعودی از روند برقراری آتش‌بس در افغانستان حمایت کردند. پادشاه عربستان سعودی از آتش‌ بس دولت افغانستان و طالبان استقبال کرده، گفته بود که امیدوار است این آتش ‌بس تمدید شود. در بیانیه دفتر پادشاهی عربستان آمده بود، ملک سلمان بن عبدالعزیر، پادشاه عربستان، با علاقه بسیار زیاد آتش ‌بسی که بین دولت افغانستان و طالبان طی روزهای عید فطر محقق شد، را دنبال می‌کند و ابراز امیدواری کرده بود که این آتش ‌بس تمدید شود و برای مدت طولانی‌تری تمامی طرف‌ها بتواند برای تحقق صلح در افغانستان تلاش کنند. ابراز امیدواری که از سوی طالبان تحقق نیافت. عربستان سعودی در زمان حاکمیت طالبان یکی از سه کشور جهان بود که رژیم طالبان را به عنوان دولت افغانستان به رسمیت شناخت. دو هفته پیش در خطبۀ جمعه، امام های حرمین شریفین (مکه و مدینه) نیز روی موضوع جنگ و صلح افغانستان تماس گرفتند و خواهان صلح در این کشور شدند.

مأموریت حمایت قاطع ناتو و امریکا:

با وجود تأکید حکومت افغانستان از ادامۀ آتش بس، طالبان بعد از سه روز عید، جنگ را در تعدادی مناطق کشور تشدید بخشدیدند. مأموریت حمایت قاطع ناتو ختم آتش بس و آغاز دوبارۀ جنگ از جانب طالبان را مأیوس کننده خواند. معاون فرماندهی مأموریت حمایت قاطع ناتو تأکید کرد که آتش بس کوتاه مدت در افغانستان این امیدواری را ایجاد کرده که هردو جانب می توانند آتش بس را در آینده برقرار کنند.شماری از اعضای مجلس سنای امریکا گفته اند، اگر طالبان خواهان مذاکرۀ مستقیم با امریکا اند، واشنگتن باید به این خواست طالبان جواب مثبت بدهد. زیرا اگر رئیس جمهور ترامپ می تواند با رهبر کوریای شمالی مذاکره کند، نشستن پشت میز گفتگو با طالبان آسان‎تر از آن است.

الیس ولز معاون وزارت خارجۀ امریکا در امور آسیای مرکزی و جنوبی گفته است که برای کمک به روند صلح با طالبان یک گروه کاری از سوی امریکا ایجاد شده ‌است.

گروه طالبان با رد درخواست حکومت برای گفتگوهای صلح، اعلام کرده است که تنها با امریکا می خواهد مذاکره کند؛ اما مقام های امریکایی دراین خصوص یا سکوت کرده اند و یا هم موقف مشخص نداشته اند.

شورای عالی صلح:

شورای عالی صلح با خوش‎‎بینی به صلح می گوید، نشانه‌های مبنی بر آغاز گفتگوهای رسمی صلح با طالبان مسلح به میان آمده‌ است. به گفتۀ مولوی اوچقون معاون شورای صلح به رسانه ها، به احتمال زیاد مذاکرات صلح به اشتراک طالبان، حکومت افغانستان و نماینده‌های امریکا در آینده نزدیک آغاز خواهد شد.

قرار است در این هفته، اجلاسی از سوی سازمان همکاری کشورهای اسلامی در عربستان سعودی با اشتراک نماینده‌گان ۳۶ کشور اسلامی دایر گردد و در مورد تأمین صلح و ثبات در افغانستان بحث کنند. اکرم خپلواک رئیس دارالانشای شورای عالی صلح گفته است، طالبان می‌توانند در این اجلاس که در مکۀ مکرمه و شهر جده برگزار می گردد، اشتراک نمایند.

در آرزوی ختم جنگ، تحکیم پایه های صلح و افغانستان متحد و یکپارچه.