فایق هشام

ائتلافی مرکب از احزاب جمعیت اسلامی، حزب وحدت اسلامی و جنبش ملی اسلامی، تحت نام »شورای عالی ائتلاف برای نجات افغانستان« در ترکیه به توافق رسیدند و در آیندۀ نزدیک این ائتلاف در کابل رسماً اعلام موجودیت خواهد کرد. طبق اظهارات استاد عطامحمد نور، والی بلخ و رئیس اجرائیۀ جمعیت اسلامی، این ائتلاف می خواست تا اعلام موجودیتش در داخل افغانستان صورت بگیرد. اما اعلام موجودیت این ائتلاف در کابل به خاطر محدودیت هایی که بر معاون صاحب اول ریاست جمهوری وجود دارد، صورت نگرفت.

با بمیان آمدن این ائتلاف تبصره ها و بگومگوهای بی شماری محافل و مجالس منتقدان و موافقان این ائتلاف را گرم کرد. اما باور بر این است که این ائتلاف در شرایط موجود می تواند به خوبی و خیر مردم افغانستان تمام شود. زیرا این ائتلاف گذشته از این که از اقوام مختلف مردم افغانستان نماینده گی می کند، از دو مذهب رسمی مردمان این مرز وبوم نیز نماینده گی می کند که خود، عامل عدم گسستن اتحاد مذهبی مردم ما می گردد. چیزی که همین اکنون داعش و حامیان غول پیکرش در صدد این هستند که چگونه بتوانند بحث تفرقۀ مذهبی را در کشور مشتعل بسازند که به فضل خداوند توفیقی هنوز نیافته اند.

ائتلاف سیاسی جدید دیگری زیر نام »محور مردم افغانستان«به روز یک شنبه، ۲۵ سرطان سال روان در کابل اعلام موجودیت کرد. اعضای این ائتلاف حکومت را غیر مشروع، غیر قانونی و پر از چالش ها خوانده و تأکید ورزیدند که هدف از بمیان آمدن این ائتلاف، بیرون رفت از وضعیت جاری کشور می باشد.

رحمت الله نبیل، رئیس پیشین ادارۀ امنیت ملی، اهداف این ائتلاف را چنین بر شمرد: ”ما با رأیزنی با بزرگان خود مصمم شدیم که برای بیرون رفت از بحران فعلی، محور مردم افغانستان را به عنوان اپوزیسیون سیاسی اعلام نماییم. حفظ استقلال و تمامی ارضی، بازگشت به قانون اساسی و مشروعیت سیاسی، تامین عدالت اجتماعی، برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه، از خواسته های عمدۀ محور مردم افغانستان است.“

رنگین دادفر سپنتا، مشاور امنیت ملی در حکومت پیشین، که یکی از اعضای این ائتلاف جدید است، در بخشی از سخنانش گفت: ”سیاست خارجی حکومت وحدت ملی نگران کننده است و این باعث شده که افغانستان قربانی بازی شماری از کشورها گردد.“ همچنان او دولت وحدت ملی را به خودخواهی و سرپیچی از قانون متهم کرد.

اکنون به نظر می رسد که برخی از شخصیت ها و شماری از احزاب، سخت مصروف نشست و برخاست ها با یک دیگر اند و چنین می نماید که در آیندۀ نزدیک ائتلاف های دیگری اعلام موجودیت نمایند. این که چه تعداد ائتلاف ها اعلام موجودیت خواهند کرد، در جایش اما این که چه تعداد از این ائتلاف ها در ظاهر از حکومت پشتیبانی خواهند کرد و چه تعداد مخالفت و چه تعداد پنهانی موافقت خواهند کرد، باشد موکول به آینده.

تمامی این ائتلاف ها، مرکب از اعضای حکومت پیشین یا حکومت فعلی اند که تعدادی برحال و تعدادی مستعفی اند. بمیان این ائتلاف ها هم در نفس خود خوب است و هم غیر آن. این بسته گی به خرد و بلوغ سیاسی و اندیشیدن در مورد وضعیت جاری، دارد. این ائتلاف ها ما را در چند قدمی رسیدن به یک اجماع فراگیر قرار می دهد، البته اگر نیت خوب داشته باشیم. وضعیت وخیم فعلی یک فرصت مناسبی است برای چاره اندیشیدن و جستجوی راه حل. اجماع فراگیر باید حاوی این ها و بیشتر از این ها باشد: آجندا در مورد حفظ و مستحکم کردن وحدت میان اقوام و مذاهب مردم افغانستان، نجات کشور از بحران های خلق شده، بازبینی در رابطه با کشورهای منطقه و فرامنطقه و حفظ روابط دولت – دولت، بحث بر سر خروج نیروهای خارجی از افغانستان، تعریف از صلح به طور عادلانه و میکانیزم رسیدن به صلح به گونه یی که تسلیمی هیچ طرفی در آن مورد نظر نبوده باشد.

به همان پیمانه یی که افغان ها و افغانستان نیاز به یک اجماع فراگیر ملی دارند، کشورهای منطقه نیز نیاز برای برگذاری یک اجماع منطقه یی دارند. ثبات و آرامش در افغانستان به خیر و آسایش و آرامش تمامی کشورهای منطقه و فرامنطقه است. اما هر کشوری که منفعت خود را در خونریزی و جنگ در افغانستان بجوید، این آتش خطرناک خودش را می سوزاند. بناءً لازم است تا کشورهای منطقه روی یک اجماع منطقه یی در مورد ختم جنگ و خونریزی در افغانستان و آمدن صلح در این کشور تلاش نمایند. در غیر آن همین جنگ خواهد بود و همین بی ثباتی و دامنۀ این جنگ و بی ثباتی قسمی که توانسته است هزاران کیلومتر را بپیماید و اهداف خود را عملی سازد، بیشتر از این عاید کشورها خواهد شد.