عبدالعلی کوهی/استاد دانشگاه کابل

انتخابات دور اول پارلمانی در مصر در روز های یکشنبه و دوشنبه (۱۸ و ۱۹اکتوبر) در مصر بر گزار گردید و قرار است دور دوم این انتخابات به روز های ۲۲ـ ۲۳ نومبر برگزار گردد. به گفتۀ رسانه های بین المللی این انتخابات از شور و حال چندانی برخورد دار نبود و بدون حضور پر رنگ مخالفان حکومت برگزار گردید.

مخالفان و موافقان این انتخابات با صدور فتوا های دینی در برابر این انتخابات صف کشیدند. این انتخابات پس از سقوط محمد مرسی در سال ۲۰۱۲م برگزار می گردد و در این دوره ۴۷۰۰ صد شعبۀ رای گیری در شهر های قاهره، اسکندریه و جیزه برگزار گردیده بود.

در این انتخابات جنبش اخوان المسلمین که سه سال قبل در انتخابات پارلمانی پیروز شده بود، حضور ندارد و نظر به مفاد قانون جدید مصر این حزب از تمام فعالیت های سیاسی محروم گردیده است. این احتمال وجود دارد که اکثریت اعضای جدید پارلمان از هوا داران رئیس جمهور بوده باشد.

حکومت مصر این انتخابات را به مثابۀ گذار به دموکراسی در مصر عنوان نموده است. این انتخابات که از سوی حامیان سیسی در یک ائتلاف تحت نام ”فی حب مصر“ برگزار گردید، حامیان رئیس جمهور ۶۰ کرسی را در دور اول به دست آورده است. بر اساس نتایج اولیه این ائتلاف حامیان سیسی در صعید، دلتا و جیزه پیروز گردیده و نتیجۀ این دور انتخابات به روز پنجشنبه اعلام خواهد گردید.

طرفداران سیسی شرکت در این انتخابات را یک واجب شرعی پنداشتند؛ در حالی که مخالفان آنها شرکت در آن را گناه نا بخشودنی خواندند. گفته شده است که کمیتۀ عالی برگزاری انتخابات جلو نامزدی بسیاری را گرفته است. بسیاری باور داشتند که شاید سیسی در این انتخابات از خود نرمش نشان دهد و مخالفان را تشویق به شرکت در این انتخابات نماید، اما قضیه برعکس برملا گردید. اکنون این احتمال وجود دارد که نتیجۀ این انتخابات به فصل جدید از نا آرامی و درگیری ها در مصر منجر گردد؛ زیرا این انتخابات در زیر چتر دولت به نمایش گذاشته شد و مخالفان نظام نتوانستند در آن به رقابت بپردازند.

طرفداران سیسی از چهره های دینی طرفدار خویش کمک خواستند تا از طریق فتوا های دینی مردم را تشویق به شرکت در این انتخابات نمایند، چیزی که حسنی مبارک نیز بدان متوسل می گردید. دارالفتوای مصر با صدور بیانیه یی فتوا های را که دعوت به تحریم انتخابات می نماید، را محکوم کرد. شوقی علام یکی از مفتیان مصری فتوا های صادر شده از سوی طرفداران تحریم انتخابات را سیاسی خواند و گفت (آنهایی که می خواهند از متون احکام دینی برای اغراض خاص سیاسی استفاده کنند، در حقیقت آنها نمی خواهند خیر و ثبات به مصر حاکم گردد).

خالف خلیف یکی از علمای الازهر و عضو جبهۀ علمای جمعیت شرعی وابسته به اخوان المسلمین با صدور فتوا، تحریم این انتخابات را صادر کرد و این جنگ کلامی را در مصر شعله ور ساخت. وی در این فتوای خویش گفته است (هر کس در این انتخابات شرکت کند، در حقیقت غصب حکومت را به رسمیت شناخته و به جمع صفوف ستم گران پیوسته است، که این کار حرام است).

در طرف مقابل شیخ عبدالنجار عضو مجمع پژوهش های اسلامی فتوای جنجالی دیگری صادر کرد و گفت (نماینده گی در پارلمان واجب شرعی است و وجوب آن کمتر از نماز نیست و هر کس به این واجب عمل نکند، در حقیقت نماز واجب خود را ترک کرده است). از سال ۲۰۰۱ م در مصر یک چنین فتوا های وجود داشته است، در برابر یک فتوا چند فتوا دیگر صادر می شود که همه رنگ سیاسی دارد.

امروز طرفداران سیسی مخالفان خود را نشانه گرفته و شعار می دهند که رای دادن یک حرکت مدنی است که باید مردم از این حق خود استفاده کنند و نباید به آن رنگ و بوی دینی داده شود. این فتوا ها در حقیقت از یک جدال عمیق در مصر نماینده گی می کند که روزی شعله های آن، این کشور را به آشوب خواهد کشانید.

آنچه تا اکنون در این کشور از اعتبار خوبی برخورد دار بوده است، ارتش مصر است و این ارتش است که در شرایط اساس و نا هنجار تصمیم می گیرد، تا جلو آشوب گرفته شود. این ارتش پس از کودتای افسران آزاد به رهبری جمال عبدالناصر و کار کرد های آن در جنگ عرب و اسرائیل وجهه ملی و دینی برای خود پیدا کرد و از پس تا اکنون نماد قدرت در مصر محسوب می شود و این ارتش بود که دست مرسی را از اریکۀ قدرت دور کرد، حتا جریان های اخوان المسلمین این حرکت ارتش را تحمل نمودند.

در شرایطی که تمام ترکیب های قدیمی کشور های عربی و خاورمیانه در حال فرو پاشی است،  شاید بتوان گفت تنها کشوری که هنوز قدرت مرکزی خود را با وجود وقوع انقلاب حفظ کرده است، مصر است و تا هنوز این کشور به وضعیت دیگر کشور های عرب منطقه دچار نگردیده، وحدت و یکپارچه گی خود را حفظ کرده و با سناریوی سوریه، عراق، لیبیا و یمن مواجه نگردیده است. در فرجام در صورتی که این انتخابات بتواند یک کمیت بزرگی از مصر را به پای صندق های رای بکشاند، برای مصر یک پیروزی خواهد بود.