ابوبکر سبزوار

در این اواخر روابط میان روسیه و غرب رو به تنش روزافزون نهاده است. هرچند دونالد ترامپ در جریان کمپاین انتخاباتی خویش وعده سپرده بود که روابط واشنگتن با ماسکو را بهبود بخشد اما تا اکنون نه تنها قدمی در این راستا برداشته نشده و حتی برعکس ترامپ به این مسئله اشاره داشته که برای رفع تحریم های اقتصادی علیه روسیه هنوز زود است. این تحریم ها از جانب امریکا و متحدینش بعد از الحاق کریمه به خاک روسیه اتخاذ گردید.

از جانب دیگر امریکا برای مقابله با تهدیدات فدراسیون روسیه، یک لوای تانک را به اروپای شرقی فرستاده و می خواهد تعدادی سرباز نیز در این منطقه مستقر سازد.

اروپای شرقی در دوران اتحاد شوروی سابق بخشی از منطقۀ نفوذ این کشور بشمار می آمد که با فروپاشی اتحاد شوروی هرکدام از کشور های این منطقه براه خود رفتند. بعضی از این کشور ها از جمله جمهوری چک و پولیند پذیرفتند تا سامانۀ موشکی امریکا در خاک این کشور ها مستقر گردد که این کار به معنی گسترش ناتو بسوی شرق بود. رهبران کرملین که این اقدام از سوی ناتو را به معنی محاصرۀ کشور شان از سوی امریکا و غرب می دانستند، با ضمیمه کردن شبه جزیرۀ کریمه به خاک خود، و حمایت از نیروهای روس تبار در اوکراین، در برابر این اقدامات عکس العمل نشان دادند که این اقدام رهبران کرملین، به تنش در روابط میان روسیه با امریکا و متحدین اروپایی اش افزود.

مداخلۀ روسیه در سوریه نشان داد که فدراسیون روسیه بار دیگر به عنوان وارث اتحاد شوروی در حال قدرت گرفتن است اما امریکا که می خواهد به عنوان یگانه قدرت در جهان باقی بماند، در صدد مقابله با بلند پروازی های ماسکو برآمده است.

به نظر می رسد که این رویارویی به تدریج شکل خطرناک به خود می گیرد. گورباچف آخرین رهبر شوروی در مقاله ای در روزنامۀ راسیسکایا گازیتا ارگان رسمی دولت روسیه، در مورد این خطرات هشدار داده است. وی در این مقالۀ خویش که اواخر ماه جنوری ۲۰۱۷ به نشر رسید نوشت که در دکترین نظامی کشور های مختلف، نکات خطرناک ثبت می شود که با توجه به آنها چنین به نظر می رسد که جهان برای یک جنگ هولناک دیگر آماده می شود.

گورباچف خطرناک ترین شرایط را در قارۀ اروپا می داند که نیروهای نظامی در آنجا در حال افزایش اند و همین اکنون تانک ها و نفربر های زرهی امریکایی از دیگر مناطق جهان به کشور های نزدیک یا هم مرز روسیه منتقل می شوند.

گورباچف در این مقاله می نویسد که کشور های مختلف برای خرید جنگ افزار های پیشرفته هزینه های سنگینی را متقبل می شوند که از نظر قدرت تخریب همسان سلاح های کشتار جمعی است. زیر دریایی هایی به خدمت گرفته می شوند که پرتاب یک موشک هسته ای از آن می تواند منطقۀ بزرگی را نابود کند…

وی همچنین با اشاره به کاهش تسلیحات هسته‌ای شوروی و امریکا از دهۀ هشتاد میلادی و متوقف شدن این روند در سال‌های اخیر، نوشت: اکنون ضرورت دارد، اعضای شورای امنیت به عنوان نهاد مسوول دفاع از صلح و امنیت جهانی گام نخست را بردارند و پیشنهاد مشخص این است که سران کشورهای عضو شورا در یک نشست ویژه قطعنامۀ رد جنگ هسته‌ای را تصویب کنند.

 گورباچف افزود: اگر ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ رئیسان جمهوری روسیه و امریکا دو کشوری که بیش از ۹۰ درصد زرادخانه هسته‌ای جهان را در اختیار دارند، مبتکر تصویب چنین قطعنامه‌ای و پیشگام در این زمینه شوند، اقدامی به جا خواهد بود. زیرا این دو کشور مسوولیت ویژه در حفظ صلح و امنیت جهانی برعهده دارند.

 معاهدۀ کاهش تسلیحات راهبردی موسوم به استارت سال ۱۹۹۰ بین گورباچف و رونالد ریگان رئیس جمهور وقت امریکا منعقد شد که دسامبر سال ۲۰۰۹ اعتبار آن پایان یافت.

 باراک اوباما و دیمیتری مدودیف رئیسان جمهوری سابق روسیه و امریکا نیز در هشتم آوریل سال ۲۰۱۰ پیمان استارت جدید را امضا کردند که براساس آن هر کشور اجازه دارد از ۱۵۵۰ کلاهک هسته‌ای و ۷۰۰ وسیله حمل آن برخوردار باشد.

ناظران امور نظامی در تحلیل های شان از قدرت دوطرف به این مسئله می پردازند که هریک از دو کشور روسیه و امریکا چقدر طیاره و تانک و یا سرباز دارند اما همه می دانند که در یک جنگ جهانی دیگر، تعداد سرباز و تانک و توپ تعیین کنندۀ پیروز میدان نبرد نیست. در آن جنگ از جنگ افزار هایی کار گرفته خواهد شد که فرصت استفاده از سلاح های متعارف بدست نخواهد آمد. در زرداد خانۀ طرف های جنگ حتی از پنجاه سال قبل نیز آنقدر سلاح اتومی ذخیره شده است که برای چندین بار نابودی کرۀ زمین کافیست و پیروز کسی خواهد بود که در استفاده از این جنگ افزار ها سرعت عمل داشته باشد.

در حالی که امریکا در صدد تقویت نیروهای خود در قارۀ اروپاست، فدراسیون روسیه جنگ افزار های دور برد خود را در قطب شمال جابجا می نماید. بعد از جنگ جهانی دوم این نخستین بار است که روسیه در قطب شمال حضور نظامی خود را گسترش می بخشد.