ابوبکر سبزوار

ضمیر کابلوف نمایندۀ خاص رئیس جمهور فدراسیون روسیه برای افغانستان و پاکستان گفت: استراتژی امریکا در افغانستان با شکست روبرو شده است و گزارش سازمان ملل متحد در مورد افغانستان تائید این حقیقت است. وی گفت که وضع افغانستان بشدت بی ثبات است و این وضع را عاملان بی ثباتی یعنی امریکا و دولت افغانستان باید اصلاح کنند. به گفتۀ وی، مسکو همه تلاش خود را به خرج خواهد داد تا از ورود افراط گرایان به آسیای مرکزی جلوگیری شده و مرز های فدراسیون روسیه حفظ گردد.

کابلوف گفته است که وضع نابسامان افغانستان وخیم تر خواهد شد و در وخامت اوضاع این کشور امریکا مقصر است زیرا امریکا نمی خواهد در روش و استراتژی خود در افغانستان تغییر وارد سازد. تداوم استراتژی پیشین به معنی تداوم بی ثباتی بیشتر در افغانستان خواهد بود.

کابلوف گفته است که شاید امریکایی ها زمانی به اشتباه خود پی ببرند که در افغانستان اتفاق وحشتناکی رخ دهد. آن ها از استراتژی جدید در مورد افغانستان سخن می گویند اما هنوز از این استراتژی خبری نیست.

کابلوف ابراز نظر نمود که واشنگتن هیچ استراتژی جدیدی برای افغانستان ندارد و سرانجام همان استراتژی شکست خورده را در پوشش دیگری بار دیگر پیشنهاد خواهد کرد.

دولت افغانستان روسیه را به دلیل رابطه با طالبان مورد انتقاد قرار داده است اما کابلوف گفته است که روسیه برای جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع با دولت افغانستان رابطه داشته و با کمک های نظامی، فنی و بشردوستانه این دولت را یاری می دهد.

ضمیر کابلوف در مصاحبۀ دیگری گفته است که اگر نظامیان خارجی در سرکوب داعش در افغانستان بی تفاوت باشند، روسیه علیه این گروه تروریستی به اقدامات نظامی متوسل خواهد شد.

کابلوف مشاور ولادیمیر پوتین در مورد افغانستان و پاکستان و از شخصیت های مورد اعتماد رئیس جمهور فدراسیون روسیه می باشد. دیپلومات های روسیه در افغانستان و پاکستان به خاطر سخنان جنجال برانگیزش زیاد از وی راضی نیستند و در مجموع در وزرات خارجه نظر مساعد نسبت به وی وجود ندارد اما او با پشتوانۀ حمایت پوتین، گاهی سخنانی بر زبان می آورد که جنجال می آفریند. به عنوان مثال این سخن وی که فدراسیون روسیه با طالبان در تماس است، موجب دردسر برای سفارت روسیه در کابل شد و سفیر روسیه را واداشت تا برای روشن ساخن موضوع به مشرانو جرگه برود.

اما نگرانی روسیه از گسترش داعش در افغانستان قابل درک است. مداخلۀ روسیه در سوریه موجب شد تا توازن جنگ به نفع نیروهای ضد داعش تغییر نماید. هرچند بمباران های هوایی غیر دقیق روسیه موجب کشتار های وسیع در میان غیرنظامیان نیز شد، اما عامل مهم در تضعیف داعش و سایر گروه های بنیادگرای ضد بشارالاسد به شمار آمد. به همین دلیل روسیه از انتقام این گروه ها نگران است زیرا تعداد زیادی از جنگجویان این گروه ها به خصوص گروه دولت اسلامی یا داعش شهروندان کشور های آسیای میانه اند.

روسیه نگران است که مبادا داعش با نفوذ در شمال افغانستان، جای پایی در نزدیکی سرحدات با آسیای میانه برای خود تدارک ببیند و زمینه را برای ورود هزاران جنگجوی داعشی که در جستجوی امکانات برای رفتن به آسیای میانه اند مساعد سازد.

در افغانستان سروصدای کمک بعضی از حلقات دولتی به داعش اکنون از حد شایعه و افواه گذشته و به یک حقیقت مبدل شده که بزرگترین نگرانی را در روسیه و آسیای میانه به میان آورده است.

روس ها به این باور اند که دولت افغانستان بدون دستور امریکا دست به کاری نمی زند و اینکه داعش در افغانستان تقویت می شود و یا برای این گروه بزرگ نمایی صورت می گیرد، برنامه ای از جانب امریکا برای بی ثبات سازی محیط پیرامون روسیه است. با توجه به اینکه طالبان و داعش دشمن همدیگر اند، بر بنیاد اصل ”دشمن دشمن می تواند دوست به شمار آید“ روسیه با طالبان رابطه بر قرار کرده است.

روس ها دوستم را دوست خود و کسی می دانستند که می توانست در حفاظت از مرزهای آسیای میانه در شمال افغانستان تا حدی موثر باشد. دور شدن وی از قدرت به این معنی است که امریکا دوستان روسیه در دولت افغانستان را تحمل نمی کند و روس ها این کار را دسیسه ای از جانب امریکا و غرب می دانند.

تهدید روسیه به حملۀ نظامی به افغانستان در صورت تقویت داعش در این کشور ریشه در همین نگرانی ها دارد. از آنجایی که روس ها مداخلۀ نظامی نافرجامی را در پایان قرن گذشته در افغانستان تجربه کردند و امروز نیز امریکا را شکست خوردۀ جنگ افغانستان می دانند نشان می دهد که در بدترین حالت نیز روسیه جرئت اعزام سرباز به افغانستان را نخواهد کرد اما اگر داعش در حدی قدرت بگیرد که پناه گاه ها و پایگاه هایی را به وجود آورد، حملات موشکی بر مراکز این گروه از جانب روس ها بعید از امکان نیست.

دولت افغانستان تلاش دارد تا به کشور های آسیای میانه و روسیه بقبولاند که جنگ نیروهای خارجی و افغان با داعش صحنه سازی نیست، بلکه حقیقت است. سخنان داکتر عبدالله رئیس اجرائیه در مورد طالبان و داعش که هردو را همدست هم خواند و سفر اخیر محمد حنیف اتمر به بعضی از کشور های آسیای میانه برای دادن همین اطمینان بود اما به نظر نمی رسد که چنین اقدامات موجب کاهش نگرانی روسیه از اوضاع در افغانستان شده باشد.